جولای ۲۰۱۵

حمید عبیدی

آيا ميتوانيم

«روياي قابل تحقق افغاني» داشته باشيم؟

در يک بحث دلگیر و پر از اختلاف ، من ضرورت مفکورهٔ «روياي قابل تحقق افغاني» را مطرح کردم. اين مفکوره بار نخست توسط آقاي رتبيل شامل آهنگ در سخن روز آسمايي مطرح شده بود. شماری از هموطنان اين مفکوره را به حيث يک موضوع براي یک بحث مستقل مطرح کردند. و در پايان بحث ديده شد که ما بيشتر در مورد گذشته و حال اختلاف داريم تا اين که در مورد آينده. در پايان آن بحث من با مرور نکات مطروحه از سوي همسخنان اين متن را تهيه کردم...ادامه...

 07.11.2012

رتبیل شامل آهنگ

اوباما و رویای افغانی- نیروی نگرش



هنگامی که مارتین لوتر کینگ نگرش خود برای یک امریکای نو را حدود 50 سال پیش ارایه کرد، از کشوری سخن گفت که در آن روزی فرزندان برده گان سابق و فرزندان برده داران سابق بر سر یک میز خواهند نشست. و اما لوتر کینگ هم که مدافع سرسخت حقوق بشر و کشیش نترسی بود، جرات داشتن رویای رییس جمهورافریقایی تبار را برای امریکا در سر نه پرورانیده بود- رییس جمهور سیاهپوست و آن هم فرزند یک پدر مسلمان

به عبارت دیگر انتخاب و انتخاب دوباره ی باراک اوباما که امروز برای امریکا یک واقعیت موجود و زنده است برای جسورترین نماینده گان نسل های گذشته ی امریکا در رویاها و تخیلات شان هم غیر قابل تصور بود.

در این زمینه ملت امریکا توانایی خود را نشان داد و به اثبات رسانید که از تاریخ خود بسیار آموخته است و مایل به تکرار برخی از خطاهای گذشته نیست. همچنین بسیاری از ...ادامه...

 

آرشیف فرهنگ تفکر

ادامهٔ آرشیف فرهنگ تفکر

 صفحه ی فرهنگ تفکر-1

صفحه ی فرهنگ تفکر -2
صفحه ی فرهنگ تفکر-3
آرشیف صفحه ی فرهنگ تفکر،  مباحثات و صفحات و یژه

از این زاویه- معرفی شخصیت ها ، دیدگاه ها و تجربه های آنان

آرشیف سخن روز

 
 

  فرهنگ تفکر

26.02.2016

از سلسلهٔ «رویاهای من برای افغانستان»

اسماعیل تیمور

از فتنه ِ دوران ،  دل در بَری گم کرده ام ؛ که در آن آرامم بود

در این پهنه ، سالها ست ، افغانستان مویه دارم.  سر زمینی که  من و پدرو پدر کلان هایم  را ، یک گیتی ناز در جهان ، شناسه بود ؛ به آزاده گی ، به انسان دوستی ، به صلح وبا همی و به هزارتا خوبی دیگر .

یک آغوشِ گرم ، شادمانی گم کرده ام ، یک گل زمین لبخند ومهر وبه هم  پیوسته گی را.

از کابل زیبا تا کندهار و بلخ و هری  وبامیان و همه جا ،  " خدای مو راوله " ، " خوش آمدی " ، " خوش کیلدینگیز " صفای دل و آرامش خاطر بود و از شاه بیت های نقش شده  به روی پشتی و متکا و بالش ِمهمان خانه ها ش ، عطرخوش ِ مهربانی و همدیگر فهمی ، می بارید .  

از قدوم دوستان معمور شد ، کاشانه ام – خانه ام فانوس ، مهمان شمع و من پروانه ام ...ادامه...

22.02.2016

ایمل زمان یوسفزی

رویای من لبخند است

رویایم برای افغانستان، یک رویای کاملاٌ افغانی است. رویای افغانی یعنی رویای قابل تحقق که برای تعبیرش، کسی را از هفت خوان رستم گذشتن در کار نیست.

رویای افغانی من، برگرفته و تاثیرپذیر از گزارش های سیاسی و یا نظامی نیست.

در رویای من نه ذکری از طالب است نه از داعش و نه اثری از سنگسار و یا انتحار و انفجار!

در رویای من اثری از جنگ و نابسامانی دیده نمی شود

رویای من در دامان دشت های آتشین بلوچستان و در قعر آب های یخبندان یونان...ادامه...

 

12.02.2016

از سلسلهٔ «رویاهای من برای افغانستان»

غفار صفا

تعبیر ما از رویا

مشکل دررویا های تحقق پذیریا تحقق ناپذیرنیست. مشکل درتعبیرهای ما ازرویا های ماست. رویای تحقق ناپذیربرای انسان وجود ندارد. تصور کنید امکان پرواز انسان با هواپیما یکشبه یا یکباره اتفاق نیافتاده است، انسان سال ها  و سده های طولانی در باره ی آن خواب دیده، آرزو کرده و برایش کا رکرده تا به این جا رسیده.

ما رویا های بزرگی درسرداریم، آزادی، عدالت، آگاهی و رفاه. اما مسیری که ما را به این رویا ها وصل می کند، پیچیده، پر از فراز و نشیب، رازآلود و زمان گیر است؛ تعبیرها و برخوردهایی که ما نسبت به این رویاها به عنوان مفاهیم اجتماعی، سیاسی و فلسفی داریم خیلی متفاوت است. مطلق انگاری و ماندن در زمان حال و گذشته، ندیدن پهنای گسترده ی زمان و جغرافیا و دگرگونی های آهسته و تدریجی، از عوامل سرخورده گی و بدبینی نسبت به تحقق این ایده آل هاست. این مفاهیم و ارزش ها مسیر تحولی را طی می کنند و در این مسیر فرایند هایی راخلق میکنند و وارد مناسبات پیچیده یی می شوند. از جمله تعریف ما از آزادی هنوز همان تعریف سده ی نزدهمی است. در حالی که این ارزش از اواخرسده ی گذشته و به ویژه روند جهانی شدن وارد فاز جدیدی شده، مسیر تحول خود را همچنان برای آزادی های فردی و گروهی و هویت های فرهنگی ادامه داده است. اما ندیدن مناسبات پیچیده اش با روابط اقتصادی و سیاسی اکنون تعبیرهای جدیدی را از آن زیرنام جبرگرایی تاریخی جدید یا (نیوفتالیسم) پدید آورده است.

واما برای افغانستان:

آزادی همیشه به عنوان یک رویا باقی خواهد ماند تا زمانی که رابطه ی آن را با...ادامه...

 

11.02.2016

از سلسلهٔ «رویاهای من برای افغانستان»

څانګه صدیقی شریفی

سرزمینی از جنس رویا

من متعلق به سرزمینی هستم که ساکنین اش سالهاست در انتظار تحقق آرزوهایی هستند که برای دیگران یک حق طبیعی به شمار می رود.

رویای من رویای هزاران افغانی است که در انتظار طلوع دوبارهٔ آفتاب انسانیت هستند.  

من رویای دختر کوچکی را می بینم که دیگر به جرم این که دختر به دنیا آمده مورد خشم پدر قرار نمی گیرد؛ دختر کوچکی که آزاد است مکتب برود و بازی کند.   

من رویای دختری را می بینم که دیگر مجبور نیست چادری بر سر کند تا مبدا برجسته گی های بدنش مردی را تحریک کند؛ دختری که وجودش برای پدر ، برادر و شوهرش یک شرم نباشد؛ دختری که آزاد است تا عاشق شود و مرد آینده اش را خودش انتخاب کند و دیگر به جرم عشق سنگ نثارش نکنند.  

من رویای زنی را می بینم که دیگر بدنش...ادامه...

 

10.02.2016

حکیم نعیم

رویایی که من ندارم...

به خاطر دارم که در آخرین سال های رژیم حزبی، زمانی که  شعار های " دفاع مستقلانه"،  " حفظ وطن"، "میثاق ملی" و "وحدت ملی"  فراوان تکرار می شد، تلویزون دولتی محلی هر شب  در یکی از    قطعات نظامی می رفت و  در تبلیغ نیروی جنگی رژیم  با عساکر و افسران صحبت می کرد. در یکی از این گونه  برنامه ها،  مجری برنامه با گروهی از مردان ملیشا که در آن وقت برای شان "قوای قومی" می گفتند، صحبت میکرد. مصاحبه کننده  از یک جوان جنگی  پرسید: " خوب شما که در این حالت خطر ناک از وطن دفاع می کنید، چی رویای برای آینده دارید؟"  

جوان جنگی تفنگش را بر داشت و  با خونسردی گفت " رویای ما همی است که همینجا هستیم و هر وقت که دل ما خواست نشان می گیریم  و می زنیم."

اگر یک کمی دقت شود، آنچه را که آن روز آن جوان گفت، ولو نا آ گاهانه، خیلی ها رویاهای قشر نخبه مان را خلاصه می کند. سالهاست با همین "زدن" از گذشته به  آینده گذار می کنیم. "زدن" هر روز  و از هر جنس آن: با تفنگ، بی تفنگ، با نشان، بی نشان و یا هم  با شعار های  روشنفکرانه،   فرار  مان را از ...ادامه...

 

09.02.2016

غرزی لایق

چند يافته گى در باب

آرزو براى فردا

 بيانِ "آرزو هاى قابل تحقق براى آينده"، به ويژه در ميان نخبه هاى بيرون مرزى، از دو درد عذاب ميكشد :  

- آناني كه از كوره هاى مدرسه هاى ايديولوژيك دهه هاى هشتاد و نود هزاره ى پيشين سر به در آورده اند، هنوز در كهكشانِ رويا ها و ايده آلهاى سالهاى "جنگ سرد" در پرواز اند و آماده نيستند به زمين فرود آيند و با نداى زمانِ جارى هم آواز شوند.

بازمانده گان حزب فروپاشيده دموكراتيك خلق/وطن، مثلاً، جدا جدا و يا در ساختار هاى خورد و ريزه، چه بيرون و چه درون كشور، طى تمام دوران پس از فروپاشى همان حزب، اسيرِ خيالپردازى هاى آغازين همان مدرسه باقى مانده و در جامه ى هر تلاشِ "نوآورانه"، همان سليقه و فرهنگ را به نمايش گذاشته و نه توانسته اند كه نسخه هاى لازم، روشن و فراگير براى آينده ى وطن ارایه دهند.

- بخش ديگر آگاهان كشور با به كاربرد حربه ى روشنگرى و چسپيدن به نقد از گذشته، چنان در كاويدنِ گذشته غرق شده اند كه...ادامه...

08.02.2016

محمدامین فروتن

تنها راه نجات

بازگشت به خویش (!) است

در پیوند به گفتمان  موسوم به رویاهای من برای افغانستان(!)

لابد اطلاع داشته اید که این قلم  در تمامی  نوشته ها و برداشت هایم نسبت به حوادث درد ناک افغانستان همیشه دغدغهٔ وقارِ از دست رفتهٔ انسان جامعه افغانی توام با عدالت اجتماعی  و زنده گی صلح آمیز سیاسی  را داشته ام ، لهذا وقتی چنین مؤلفه های مهم زنده گی بشر را در پارادایم زنده گی اجتماعی و طبیعتأ فرآیند ملت سازی مورد مطالعه قرار میدهیم نه میتوان با آسانی پاسخ غامض ترین و درعین حال  پیچیده ترین پرسشها نسبت به بحرانهای اجتماعی و فرهنگی  را دریافت که در مراحل گوناگون زنده گی بشر به وجود آمده اند .

با تأسف فراوان که وضعیت فاجعه آمیز کنونی جامعه ما نیز  محصول چندین دهه و شاید چندین سده درد و بی عدالتی است که برای ما و نسل حاضر به میراث مانده است . البته با کمال احترام به تک تک روشنفکران که وارثان انبیأ و چراغ راه ملتها اند ، باید گفت که متأسفانه بیشتر مسوولیت وضع کنونی حوادث ناگوار در جامعه ما متوجه...ادامه...

07.02.2016

رزاق مامون

 آرمان «قابل تحقق»

مدینۀ خیالی است

سال هاست می اندیشیم که امکان یا امکاناتی بالقوه یا قابل دسترس، که افغانستان را ازین طغیان و تلاطم بیرون کند، در چه زمانی، درچه احوالی، به مرحلۀ «عمل به امکان» خواهد رسید؟...ادامه...

 

 06.02.2016

دستگیر روشنیالی

هيلې او اميدونه

هيلې او اميدونه هميشه د سبا له پاره دي. هر څوک د يوه ښه سبا هيله کوي.

هیلې او اميدونه په سبا کي عملي او په سبا کي په واقعيت بدليږی. پرون ته هيله نه کيږي. پرون بيا نه راگرزي او په پرون کي د هيلو عملی کيدل او په واقعيت د هغوي بدليدل په بشپړه توگه يو ناممکن کار دی.

ځوانه،  ته هم د پرون په تکرار له خوبه مه راپورته کيږه.  نن بله ورځ ده. پرون د هميشه له پاره تير شوی.

ځوان د نن او راتلونکي ځواک دی او دا خپلواک او مثبت فکر دی چي په ځوانانو کي د راتلونکي په هکله هيلي او اميدونه ايجاد وي. هيلې او همدا هيلې او اميدونه دي چي ځوانانو ته...بشپړ متن...

05.02.2016

اسماعیل فروغی     

چرا بیشترینه رویا های ما

 تحقق نمی یابند ؟

من از زمانه های دور رویاهای زیادی برای خودم و برای مردمم  داشته ام  ــ رویا هایی ساده و قابل تحقق و رویاهایی بزرگ و شاید دشوار برای تحقق . بسیاری از آن رویا هایم یا تحقق نیافتند و یا آنقدر بی نور و کمرنگ تحقق یافتند که بهتر بود اصلن تحقق نمی یافتند .

به هرحال ، من هم میخواهم فقط چند رویای قابل تحققم را که تا هنوز تحقق نیافته اند ، به گونه ی بسیار فشرده ، صمیمانه اینجا فهرست نمایم ...ادامه...

04.02.2016

از سلسلهٔ «رویاهای من برای افغانستان»

یما ناشر یکمنش

"رویا های یک جیب خالی" ‌

یک روز، جوانی از جوان های خانواده آمد که در درس های مکتب از من کومک بگیرد. دو سه سال می شود آلمان آمده و در افغانستان هم تا صنف ده مکتب رفته؛ نوبت به زبان آلمانی که رسید، با سووالی عجیبی روبرو شدم که او می خواست به کومک من برای آن پاسخ بنویسد: بزرگترین آرزوی شما برای افغانستان چیست...ادامه...

03.02.2016

خالد خسرو

 

رویایی برای افغانستان

بی تعارف باید بگویم که رویایی برای افغانستان، متعلق به انسان های خوش بین در این سرزمین است؛ انسانهایی که بیشتر از ...ادامه...

 

02.02.2016

عباس فراسو

چه گونه میان رویا و واقعیت پُل بزنیم

رویاها حوزه قسما نامحدود تصورات آدمی است. این تصورات می تواند از توهمات خطرناک و بی خطر تا آرزوهای بزرگ انسانی و بالاخره تا آرزوی داشتن یک ...ادامه...

02.02.2016

یعقوب ابراهیمی

من به حداقل‌ها میاندیشم

هر انسان لیستی از آرزوهای بزرگی برای وطن اش دارد. آرزوهایی که میشود در آیینۀ آن وطن را جای امن و خانه مملو از نشاط و سرزنده گی دید. اما تحقق هر آرزوی بزرگی...ادامه...

31.01.2016

عمران راتب

رؤیای قابل تحقق افغانی

 

من چهارچوب نظری انحطاط در وضعیت کنونی را، به باور خود تا اندازه‌یی در مقاله‌ی قبلی باز نموده ام. حرف من آن‌جا این بود که، آن‌چیزی‌که در این شرایط ناامیدکننده‌تر از دیگر عوامل به‌نظر می‌رسد، فروریخته گی اعتماد و ایمان ملت در راستای بهترشدن وضعیت زنده گی‌شان است. چه، باور دارم که جهت یک تغییر بنیادین در وضعیت...ادامه...

20.01.2016

عبدالرحمان مجددی

استاد دانشگاه

«رویای قابل تحقق افغانی»

موضوعی که تحت عنوان " رویای قابل تحقق افغانی " برای بحث و بررسی و ارایه نظرات مطرح گردیده است، بسیار جالب ، ارزنده و شایسته ی بحث و بررسی می باشد ، زیرا  ...ادامه...