تفتيش عقايد را بس کنيد

11 -10-2005 

محاکمهء آقای علی محقق نسب  مدير مسؤول مجلهء « حقوق زن » که گويا در نتيجهء شکايات برخی از به اصطلاح  رهبران مذهبی  چند روز پيشتر به اتهام کفرگويی  دستگير شده بود ديروز در کابل آغاز گرديد و سارنوال ( مدعی العموم ) خواستار مجازات حد اکثر برای وی شد .

اتحاديهء ژورناليستان آزاد افغانستان دستگيری و محاکمهء آقای محقق نسب را کار غير قانونی دانسته و خواستار رهايی وی شده است.  همچنان شماری از نويسنده گان و ژورناليستان در نوشته های جداگانه اين اقدام غير قانونی را محکوم نموده و از همهء اهل قلم و طرفداران آزادی انديشه و بيان خواسته اند تا در دفاع از آقای محقق نسب صدای خود را بلند کنند .

فاضل سنگچارکی، معين نشراتی  وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان اقدام ارگان های قضايی را "تخطی آشکار از قانون مطبوعات" خوانده  و آن را  "پاگذاشتن روی قانون" ارزيابی کرده است .  او گفته بود  کميسيون بررسی تخطی های مطبوعاتی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در اولين فرصت با تشکيل اجلاس فوق العاده، درباره نحوه رسيده گی به  قضيه  تصميم خواهد گرفت.  آقای سنگچارکی گفته بود  که به علی محقق نسب نيز فرصت داده خواهد شد تا از نوشته هايش در اين اجلاس دفاع کند. وی تأکيد ورزيده بود که ارگان های قضايی بايد برخورد خود با اين قضيه را با مصوبات و اسناد کميسيون بررسی تخطی های مطبوعاتی وزارت اطلاعات و فرهنگ،   همآهنگ کنند. و امّا ، چنان به نظر می رسد که آقای سنگچارکی به رغم صداقتش نه توانسته حرف خودش را به کرسی عمل بنشاند .

آقای محقق نسب را ظاهراً به خاطر نوشتار پژوهشی اش در مورد برخی انواع مجازات ها که به نام مجازات های اسلامی معروف شده اند ، متهم به کفرگويی و ارتداد کرده اند . حال آن که آقای محقق نسب در مقاله اش مطابق به مدارک و منابعی که متذکر شده ابراز نموده که چنين مجازات هايی نه در صدر اسلام موجود  بوده اند و نه هم با احکام قرآن مطابقت دارند .

حرف بر سر اين نيست که گفته های آقای محقق نسب از الف تا به يا درست اند و يا نه . حرف بر سر اين است که اين به اصطلاح رهبران مذهبی کی ها هستند و چر ا به جای اين که بنشينند و به صورت منطقی نوشتار آقای محقق نسب را نقد کنند و نادرستی آن را به اثبات برسانند ، از سلاح اتهام به ارتداد و تکفير کار گرفته اند - کاری که قرن ها متشرعين خدمتگزار زمامداران جبار و فرعون منش  از آن برای سرکوب هرگونه کوشش برای رهايی دين از دام تعصب و تحجر  کار گرفته  و مانع رشد و تعميق تفکر دينی گرديده اند .

نکتهء عجيب ديگر در جريان نخستين جلسهء محاکمه اين بود که قضات در جايگاه مدعيان قرار گرفته و هر باری که آقای محقق نسب کوشيد با صدای متين و آرام  و با استدلال منطقی در برابر اتهامات از خود دفاع کند ، صحبت هايش را با نعره های اعتراضيه و متهم کردن  مکرر وی به کفر و ارتداد قطع می کردند .

تا جايی که از نوشتار منتشرهء آقای محقق نسب بر می آيد او کوشيده است تا به حيث يک روشنفکر دينی ، سخن بگويد . با خواندن  نبشتهء آقای محقق نسب  نمی توان به اين نتيجه رسيد که وی ترک دين کرده باشد و يا به مقدسات اسلامی بی احترامی کرده باشد . آقای محقق نسب خودش را يک مسلمان مؤمن می داند و اين را که قصد اهانت به اسلام را داشته بوده باشد بيخی رد می کند . آقای محقق نسب خود يک کشور خارجی و يکی از رهبران سياسی را متهم به توطيه چينی عليه خود کرده است . گفته می شود که کتابی که قبلاً آقای محقق نسب زير عنوان « جغرافيی ولايت فقيه » نوشته و نشر کرده بود برايش دردسرهايی در جمهوری اسلامی ايران خلق کرده بود و ادعا شده که يک مقاله اش در مورد سياست جمهوری اسلامی ايران در قبال افغانستان ، نيز خشم سفارت ايران در کابل را برانگيخته است .

بايد پرسيد که اين آقايان رهبران مذهبيی که آقای محقق نسب را متهم به کفر و ارتداد کرده اند کی ها هستند و کی ها  به آنان مقام رهبری را قايل شده است ؟

حقيقت اين است که رهبران تنظيم هايی که مسؤوليت جنگ های داخلی در دههء نود را برعهده دارند ، با تکيه بر سلاح خود شان را رهبران مذهبی اعلام داشته و چند تن ملای وابسته به آنان اکنون دستگاه قضايی افغانستان را در دست دارند .

اگر ادعا در مورد دست داشتن سفارت ايران در کابل در قضيه درست باشد ، در آن صورت قضيه جنبهء ديگری هم پيدا می کند و  اين پرسش را پيش می آورد  که دولت افغانستان پاسبان حقوق شهروندان خودش و منافع ملی کشور خودش است و يا هنوز هم بازيچهء دست ديگران. حکومت آقای کرزی اگر نتواند  جلو اين گونه مداخلات و فشارهای خارجی را بگيرد و اگر نتواند جلو قانون شکنی ها را بگيرد ، آن گاه ديگر آخرين ذرات پشتيبانی مردم را نيز از دست خواهد داد .

 به هر رو ، دستگيری و محاکمهء علی محقق نسب ، بار ديگر نشان می دهد که دستگاه قضايی افغانستان نه بر اساس قانون ، بل بر اساس تمايلات ، منافع ، وابسته گی ها سياسی و داوری های ايديولوژيک متصديان اين دستگاه عمل می نمايد .

اين دومين بار است که يک ژورناليست پس از سقوط طالبان متهم به کفر و ارتداد می گردد .

ادامهء تفتيش عقايد نشان می دهد که  « تفکر طالبی » پس  از سقوط طالبان از مصدر قدرت ، برچيده نشده است . راستش اين که  طالبان مولد اين طرز تفکر نبودند ، بل مولود آن بودند .

کسانی که تفکر بنيادگرايانه و افراطی را در افغانستان ترويج کردند ، همانانی اند که مسؤوليت جنگ های داخلی ويرانگری را که در نتيجهء آن زمينه برای به قدرت رسيدن طالبان مساعد شد ، بر عهده دارند . اين عناصر حال هم  در مرکز و محلات شرکای قدرت اند . اين عناصر و وابسته گان شان گرچه در گزارش های معتبر ملی و بين المللی به ارتکاب جنايات سنگين متهم شده اند ، ولی متأسفانه اينان به جای اين که به محاکمه کشانيده شوند ، هنوز از اين امکان و توان برخوردار اند تا ديگران را به پای محاکمه بکشانند .

در صورتی که محاکمهء آقای محقق نسب ادامه يابد و وی توسط پاسداران تفتيش عقايد در محکمه محکوم گردد ، اين آخرين مورد نخواهد بود و پس از آن هرکسی که به خود اجازه دهد خارج از دايرهء طرز تفکر پاسداران تفتيش عقايد و حاميان خارجی شان سخن بگويد ، به سرنوشت آقای محقق نسب دچار خواهد شد . و به اين ترتيب بار ديگر نظام طالبی بر افغانستان حاکم خواهد گرديد . از همين جهت است که دفاع از آقای محقق نسب تنها دفاع از يک شخص نيست ، بل دفاع از اصول بنيادی حقوق و آزادی های بشری ، دموکراسی و قانونمداری در افغانستان است .

ما همه کسانی را که به آزادی انديشه و بيان ، به امر دموکراسی و منافع ملی خود را متعهد می دانند ،  فرامی خوانيم تا به رغم هرگونه اختلاف ، برای دفاع از آقای محقق نسب صدای خود را بلند کنند .

 

 

کاهش ميزان مشارکت مردم  در انتخابات

و

علل و پيامدهای احتمالی آن

20.09.2005

 

گرچه تا روشن شدن نتايج انتخابات در افغانستان بايد کم از کم دو هفته چشم به راه ماند ، و اما با آن هم همين اکنون چند نکته روشن گشته اند :

- مشارکت مردم در انتخابات پارلمانی در برابری با انتخابات رياست جمهوری ، به گونهء چشمگير اندک بوده است

- مخالفين نتوانستند مانع از برگزاری انتخابات شوند

- هيچ ادعای جديی در مورد مداخلهء دولت در انتخابات مطرح نشده است

تحليل گران در مورد اين که چرا ميزان مشارکت مردم در انتخابات حدود بيست و سه درصد کم تر از انتخابات رياست جمهوری بود ، علل گوناگون را برشمرده اند  که آن ها را می توان چنين خلاصه کرد :

1- حضور شمار کثير ، فعال و پر زرق و برق جنگ سالاران که مردم را از انتخابات دلزده ساخت

2- مردم از اين که پس از انتخابات رياست جمهوری حد اقل  توقعات شان برآورده نشده است  ، دلسرد شده اند

3- مردم از جايگاه و اهميت  پارلمان و شوراهای ولايتی به حد کافی آگاهی نداشتند

در مورد اين که کدام يک از اين علل بيشتر از ديگر علل باعث کاهش مشارکت مردم شده است ، دشوار است در کشوری که ميکانيزم معاصری  برای سنجش ذهنيت عامه وجود ندارد ، به صورت دقيق سخن گفت .

برخی مقامات دولتی و نيز مؤظفين ملل متحد ابراز داشته اند که معمولاً در کشورهای ديگر نيز  سهم گيری مردم در انتخابات پارلمانی در برابری با انتخابات رياست جمهوری کمتر است و از سوی ديگر ممکن است که برگزاری دو انتخابات در مدت کمتر از يک سال برای مردم خسته گی آور بوده باشد.

تصور اين که کاهش ميزان مشارکت دليل امنيتی داشته بوده باشد ، به دليل اين که  ميزان مشارکت در ولاياتی مانند قندهار بلند تر بوده است ، چندان موجه خوانده نشده است.

برخی تحليل گران کثرت شمار کانديدان را نيز از شمار علل کاهش مشارکت مردم در انتخابات معرفی کرده اند . و امّا ، اين استدلال چندان دقيق به نظر نمی رسد ، زيرا اگر اين کانديدان اعتبار لازم را ميان مردم می داشتند ، در آن صورت بايد می توانستند هواداران خود شان را برای مشارکت در انتخابات بسيج بکنند .

کاهش ميزان مشارکت مردم در انتخابات ، همچنان نشان می دهد که گروه ها و عناصر سالم انديش و هواخواه دموکراسی ، نتوانستند در مبارزات انتخاباتی توانايی چندانی از خود برای رسانيدن پيام شان به مردم و جلب نظر مردم ، نشان بدهند .

به نظر تحليل گران خوشبين ،  مهم اين است که انتخابات پارلمانی و شوراهای ولايتی بدون دشواری های جدی برگزار شد . طبعاً از ديد کسانی که مسؤوليت تدارک و سازماندهی انتخابات ، تأمين امنيت انتخابات و تحقق آخرين مرحلهء توافقات بن را بر عهده داشتند ، برگزاری انتخابات به خودی خود امر مهمی به شمار می رود .

و امّا ، مسألهء  مهمتر  اين است که چی کسانی در نتيجهء اين انتخابات به شورای ملی و شوراهای ولايتی راه خواهند يافت .

با توجه به امکانات گسترده يی که جنگ سالاران و عناصر هنجارگريز ديگر در اختيار داشتند و از آن در روند کارزارهای انتخاباتی شان به گونهء وسيعی  کار گرفتند و با توجه به ميزان اندک مشارکت مردم در انتخابات ،  اين هراس بی پايه نيست که  جنگ سالاران و وابسته گان شان و عناصر هنجارگريز ديگر ، به گونهء گسترده در پارلمان و شوراهای محلی حضور يابند .

با توجه به تجربهء کار پارلمان های دههء قانون اساسی ( 1964-1974)  - با وجودی که در شرايط صلح آميز و  عادی انتخاب شده بودند - و با توجه به اثرات ، نتايج و پيامدهای بحران های خونينی که افغانستان از سر گذرانده است و با توجه به ترکيب نامزدان و امکان راه يافتن شمار کثيری از عناصر  هنجار گريز  و دارای سابقهء نامطلوب ، به پارلمان و شوراهای ولايتی  و با توجه به خلای موجوديت احزاب نيرومند هوادار دموکراسی ،  اين پيشبينی غيرواقعبينانه نيست  که  تا رسيدن به زمان و شرايطی که پارلمان و شوراهای ولايتی در افغانستان بتوانند نقش بايد و شايدی ايفا بکنند ، هنوز راه درازی درپيش است .

تا جايی که به کاهش ميزان مشارکت مردم در انتخابات ارتباط می گيرد بايد گفت که اين بدون شک  نشانهء هوشدار دهنده يی به آقای کرزی و جامعهء بين المللی است - هوشدار در مورد اين که مردم دارند کم کم خوشبينی شان را به علت عدم ايفای وعده هايی که آقای کرزی و جامعهء بين المللی به مردم افغانستان داده اند ، از دست می دهند . نمی توان پيشبينی کرد که واکنش آقای کرزی و جامعهء بين المللی به اين هوشدار چی خواهد بود -  بايد انتظار کشيد و ديد که  اصلاً آنان اين مسأله را به بررسی خواهند گرفت و به آن توجه خواهند کرد و يا خير .

 

 

  uبرگشت به صفحه اول

 تريبون آزاد ttt

 
مطالب مرتبط با قضيهء محاکمه آقای محقق نسب :

اعلاميهء تولد

انجمن دفاع از آزادی بيان

نامهء سرگشاده ء روشنفکران و فرهنگيان افغانستان به رييس جمهور افغانستان 

نصیر مهرين:    

علی محقق نسب را آزاد کنید

پرسشی از آقايان رهين و سنگچارکی  : 

کی فاقد صلاحيت مسلکی است؟

داکتر حقوق  ثنا نيکپی :

در برخورد با محقق نسب،  پليس بر قانون پا نهاده است

 ماجرای محقق نسب در آيينهء کارتون

ارتداد در اسلام

مقاله يی که نشر آن در مجلهء حقوق زن باعث خشم بنيادگرايان گرديد

- وزارت د ژورنالست نيونه ناقانونه بولي

- توقيف مدير مجلهء 'حقوق زنان' ا

- محاکمهء مدير مجله 'حقوق زنان'

 

پرسش هايی از

جنرال نصيرالله بابر

 

مشکل معلولين - يک مشکل ملی

 

صفحات مرتبط  به انتخابات :
آسمايی :

انتخابات آزاد ، امّا غير عادلانه

بی بی سی :

د ټاکنو ځانگړې پاڼه
خبرونه، راپورونه، شننى او انځورونه

انتخابات پارلمانی افغانستان
تازه ترين خبرها از شمارش آرا، گزارش، تحليل و آلبوم عکس
صدای آلمان :

مطا لب ويژه انتخا بات

صفحات ديگر :
پیشینه تشکيل پارلمان در افغانستان
حقوق بشر و انتخابات
ليست نهائي کانديدان  
 د خلکو نظريات او غوښتنې
نظريات و خواسته هاى مردم
د انتخاباتو د کمیسیون پاڼه     پښتو | درى |
 
سخن روز - آرشيف :
ابهام در آلمان
انتخابات - سمهم گيری در انتخاب سرنوشت ملی

از حق انتخاب بايد استفاده کرد

خطر طوفان در تنور تابستان

چند نکته در مورد « بحث روشنفکر »

 گفت و شنود

چرا آسمايی روی نت آمد؟