22.01.2016
در مورد ۴۵ مین رییس جمهور امریکا
نکات ماهوی نظریات اکثر کارشناسان اروپای غربی در مورد رییس جمهور ترامپ را میتوان چنین فشرده ساخت:
- میلیاردری که هر چه در توان داشته برای اندوختن ثروت به کار انداخته، هیچگاه هیچ اشتباهش را نپذیرفته و در افکار ، گفتار و کردارش نیز عناصر آن چنانی و از جمله پوپلیزم و ناسیونالیزم موج میزنند ...
- بسیاری از نامزدان پست های کلیدی ادارهٔ وی میلیاردر و بازیگران وال ستریت و جنرال های متقاعد سخت محافظه کار اند...
کسانی که میگفتند میان کارزار انتخاباتی و سیاست عملیی که ادارهٔ ترامپ در پیش خواهد گرفت باید تفکیک قایل شد، شاید در سخنرانی در مراسم تحلیف ، نشانه های کمتری در این مورد یافته باشند...
رهبران کشورهای متحد امریکا کم و بیش همه نگران اند. در این مورد اسراییل از شمار استثنا های محدود است. در ذهنیت عامهٔ جهانی نیز چنان به نظر می رسد که نگرانی های جدی در مورد سیاست های داخلی و خارجی ترامپ به مراتب بیشتر از خوشبینی باشد. البته در این میان میزان خوشبینی در روسیه و میان اکثر روسوفیل ها باز هم یک استثنأ است.
به هر رو ، انتخاب ترامپ غیر منتظره بود و کم و بیش همه پیشبینی های قبلی را نادرست ثابت ساخت. پیشبینی همه نتایج و پیامدهای انتخاب دونالد ترامپ نیز برای امریکا و جهان شاید هنوز دشوار باشد.
شاید معقول تر آن باشد تا ترامپ را نه با معیار های شناخته شده ، بل با معیار «ترامپیزم» سنجید. و اما، مشکل در این است که تا هنوز لایه های دورنی «ترامپیزم» روشن نیست.
هیچ کس از این ضرر نخواهد کرد اگر تجربه نشان بدهد و ثابت بسازد که پیشبینی ها بدبینانه و آخرالزمانی در مورد رییس جمهور ترامپ و دورهٔ حکومت وی واقعبینانه نبوده اند و وی بسیار بهتر از آن است که اکثریت هنگام آغاز دورهٔ ریاست جمهوری اش تصور میکردند.
تجربه نشان داد که خوشبینی های جهانیان نسبت به انتخاب بارک اوباما در هشت سال پیش داشتند، چندان واقعبیانه نبودند- نه این که اوباما انسان خوب ، سیاستمدار خوی و یا رییس جمهور خوب نبود، بل به این علت که او زمامدار مطلق العنان نبود و نظام سیاسی امریکا نیز شاهی مطلقه نبود تا اوباما هر چه بخواهد بکند. اوباما همانی را کرد که در چهارچوب نظام امریکا میتوانست بکند. این که رییس جمهور ترامپ بیشتر بر نظام امریکا اثر خواهد گذاشت و یا نظام بر وی، چیزیست که هنوز بسیار زود است تا در موردش سخن گفت. و اما، گمان نمی رود که او بتواند همه خواسته هایش را بدون چون و چرا، بر کانگرس امریکا و حتا همه جمهوریخواهان امریکا ، بقبولاند.
رسانه ها و ذهنیت عامه نیز بی گمان نقش خود را دارند. تظاهرات دیروزی میلیون ها تن در برابر ترامپ در امریکا و جهان ، ولو اثر فوری نداشته باشد، ولی در درازمدت نمی تواند،بی اثر باشد. بر اساس اغلب تخمین ها تنها در واشنگتن بیش از نیم میلیون تن بر ضد ترامپ در تظاهرات اشتراک ورزیدند که این بیشتر از اشتراک کننده گان در همایش مراسم تحلیف ترامپ بود. تظاهرات مشابه در ۳۰۰ شهر دیگر امریکا نیز برگزار شد. اشتراک کننده گان تظاهرات مدعی بودند که اکثریت امریکایی ها با آنان است نه با ترامپ. هدف اصلی همایش های دیروز برجسته کردن مسایل زنان بود که به عقیده برگزارکننده گان با ریاست جمهوری دونالد ترامپ به مخاطره افتاده است.
بر اساس آمار رسمی بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در نخستین مراسم تحلیف باراک اوباما در سال ۲۰۰۹ حضور داشتند. در حالی که بر اساس برخی از گزارش این رقم در مراسم تحلیف آقای ترامپ در روز جمعه به ۵۰۰ هزار نفر نرسید. . البته که سخنگوی ترامپ این را نیز دروغ میداند.
*
این که ادارهٔ ترامپ در مورد افغانستان و منطقه ما چه سیاستی را در پیش خواهد گرفت نیز چندان روشن نیست. رییس جمهور ترامپ از جمله اولین کارهای که پس از مراسم تحلیف انجام داد صحبت از طریق ویدیو کنفرانس با سربازان امریکایی در افغانستان بود. وی در این ویدیو کنفرانس به سربازان امریکایی گفت که در جنگ برنده خواهند شد: " من از همه شما تشکر می‌کنم شما مردم عالی هستید، هزار فیصد با شما هستیم، شما بهترین کار را انجام می‌دهید، مبارزه را ادامه می‌دهید و ما پیروز خواهیم شد."
البته صحبت ترامپ به حیث سرقومندان اعلی قوای مسلح امریکا به سربازان کشورش در افغانستان به معنای توجه و روحیه دادن به آنان است و نه اعلام خط مشی سیاسی وی در مورد افغانستان. «ما پیروز میشویم» وی در خطاب به نظامیان امریکا در افغانستان ، نیز تا اهداف اداره ترامپ در مورد افغانستان روشن نباشد، حاوی پیام خاصی بوده نمی تواند.
در این مرد کمتر میتوان شک کرد که رییس جمهور ترامپ سیاست امریکا در مورد افغانستان را بازبینی خواهد کرد. این تصور که وی در مورد کومک های امریکا به افغانستان سختگیر تر از روسای جمهور پیشین امریکا باشد غیر منطقی نیست. و اما، مهمتر این است که افغانستان در سیاست اداره ترامپ چه جایگاهی خواهد داشت و در مورد طالبان ، بازی ریکارانهٔ پاکستان و مداخله های رقبای امریکا در افغانستان چه روشی را در پیش گرفته خواهد شد.