رسیدن به آسمایی :30.07.2008؛ تاریخ نشر در آسمایی :30.07.2008
فرستنده: تیمور نوابی
اصول اخلاقی خبرنگاران و رسانه های افغاانستان (طرح )
خبرنگاران و نهاد های محترم رسانه ای !
اخیرآ جمعی از خبرنگاران ، نمانیدگان نهاد های رسانه ای و استادان ژورنالیزم و حقوق به منظور نهادینه کردن کار های رسانه ای مسودهء را تحت عنوان (اصول اخلاقی خبرنگاران و رسانه های افغاانستان ) تهیه و ترتیب نموده اند تا خبرنگاران در جریان کار مسلکی خویش آنرا در نظر بگیرند.
در تهیه و ترتیب اصول اخلاقی ژورنالیستان و رسانه های افغانستان از تجارب کشور های منطقه و جهان با در نطرداشت شرایط و اوضاع افغانستان استفاده صورت گرفته است ، اما به منظور غنا مندی آن، از تمام خبرنگاران و فعالین رسانه ای تقاضا میآید تا نظریات شان را از طریق نشانی نامهء برقی یا ایمیل آدرس coe.afg@gmail.com به ما ارسال نموده و یا هم به صورت مکالمه ای به شمارهء تلفون همراه0700298637 در تماس شوند.
گروه تهیه کننده :
O استاد نصر الله استانکزی
O استاد منیژه باختری
O آژانس خبری پژواک
O روزنامه 8 صبح
O موسسهء نی حمایت کنندهء رسانه های آزاد افغانستان
O موسسهء انترنیوز
O انجمن رادیو های آزاد فغانستان
O سعید حقیقی (بی بی سی)
خبرنگاران و نهاد های محترم رسانه ای می توانند تا تأریخ 15 اسد سال روان مطابق 5 اگست 2008 نظرات شان را به صورت نوشتاری از طریق ایمل آدرس فوق و یا هم بصورت شفاهی با ما درمیان بگذارند.
مقدمه
اخلاق یکی از منابع قانون در جامعه است و شیوه های برخورد و ارتباط مردم را با همدیگر شکل می دهد.
اخلاق در تمامی علوم و رشته ها یکی از مباحث اساسی است. در خبرنگاری نیز رعایت اخلاق حرفه یی، شرافت حرفه یی خبرنگاران را تضمین می کند و جوهر کار حرفه یی هر خبرنگار متعهد را تشکیل می دهد. خبرنگاران بدون در نظر داشت اخلاق حرفه یی در خبرنگاری نمی توانند اعتماد و اطمینان مخاطبین را جلب کنند و با اعتبار رسانه ها در جامعه بیافزایند.
داشتن متن مکبوب اصول اخلاقی برای خبرنگاران یکی از نیاز های عمدهء عصر امروز است. نهاد های بین المللی، ملی و صنفی خبرنگاری از سال 1920 میلادی بدینسو در سراسر جهان به ساختن چنین اصولی دست یازیده و صد ها سند ملی و بین المللی را دراین راستا به میان آورده اند. دراین جمع، اصول بین المللی اخلاق حرفه یی در خبرنگاری مصوب 1983 میلادی در پاریس مورد تائید غالب خبرنگاران است و به عنوان آبشخور فکری اصول اخلاقی شناخته می شود.
با اینکه اخلاق در هر جامعه یی با توجه به ساختار های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، فرهنگی، سنتی و دینی آن به صورت متفاوت و نا همگون مطرح می گردد، با این هم در تمامی اصول اخلاقی حرفه یی پایه ها و ارزش های همسان مطرح گردیده اند که توافق نظر نسبت به آن وجود دارد و نشان می دهد که اخلاق حرفه یی ارزش های همگونی را در سراسر جهان دنبال می کند.
اصول اخلاقی خبرنگاران و رسانه های افغانستان به منظور رهنمایی و تشویق خبرنگاران به ارج گذاشتن به ارزش های اخلاقی حرفه یی که در جریان کار هر خبرنگاری با آن روبرو می گردد، تهیه گردیده است. دراین اصول با در نظرداشت معیار های بین المللی حرفه یی، مسائل ویژهء فرهنگ خودی وباور های جامعهء افغانستان را مطرح می سازد و خبرنگاران را در چگونگی برخورد آنان با افراد و رویداد ها رهنمایی می کند. این اصول ضمانت اجرایی ندارد، تنها وجدان و تعهد خبرنگار او را ملزم به اجرای آن می کند و خبرنگاران با در نظرداشت و جدان فردی آن را به منصهء اجرا می گذارند.
1. ژورنالیست، در فرایند کار حرفه یی خود از اعمال تبعیض نژادی، مذهبی، جنسی، قومی، زبانی و فرهنگی می پرهیزد.
2. ژورنالیست، در کار حرفه یی و بازتاب حقایق دقت به خرچ می دهد و از تحریف، بد نام سازی، اتهامات بی اساس،تهدید، افترا، شایعه پراگنی و مخفی نگهداشتن حقایق به صورت عمدی جلوگیری می کند.
3. ژورنالیست، به حق دسترسی مردم به معلومات و اطلاعات، برای دریافت یک تصویر جامع و دقیق از واقعیت های عینی، احترام می گذارد و تحقق آن را جزیی از مسؤولیت های اجتماعی خود می داند.
4. ژورنالیست، احترام به کرامت انسانی، تنوع فرهنگی و ارزش های قبول شدة جهانی را به منظور رشد فرهنگ انسانی جز اخلاق حرفه یی خود میداند و نسبت به عموم حسن نیت دارد.
5. ژورنالیست، محو جنگ، نفرت، خشونت، بی باوری، فقر زدایی و انواع جهل و سایر بیماری های اجتماعی مسؤولیت دارد و در فرایند کار حرفه یی خود به آن توجه می کند.
6. ژورنالیست، منافع ملی را در مطابقت با اسناد تقنینی نافذ، در کار های حرفه یی اش در نظر می گیرد.
7. .ژورنالیست، توازن، بی طرفی و انصاف را در کارهای حرفه یی اش رعایت می کند.
8. ژورنالیست، هیچ گونه فشاری را از جانب مقامات دولتی و غیر دولتی نه پذیرفته و خود سانسوری نمی کند.
9. ژورنالیست، نام منابعی را که نمی خواهند افشا شوند، محرم نگاه می دارد و هم چنان از نشر مطالب با استناد بر منابع غیر موثق جلوگیری می کند. اطلاعاتی که به شرط محرمانه بودن برای ژورنالیست داده شده اند، نباید چاپ و یا پخش شوند مگر اینکه نشر و پحش آن برای منافع جامعه ضروری باشد.
10. ژورنالیست، به خاطر پخش یا نشر و یا عدم پخش و نشر به گرفتن هدیه و رشوت نمی پردازد.
11. ژورنالیست، درهنگام مصاحبه، با مصاحبه شونده برخورد مودبانه می داشته باشد و هیچگاهی با استهزاء و تمسخربا دیگران رفتار نمی کند.
12. ژورنالیست، در صورتی که مرتکب خطاء ویا اشتباهی می شود و به آن پی می برد باید از راه های ممکن و به زودترین فرصت دست به تصحیح آن بزند.
13. ژورنالیست، از آزادی بیان به منظور توهین، تحقیر ، دشنام ، تهمت وافترأ به دیگران استفاده نمی کند.
14. ژورنالیست، به حقوق معنوی دیگران احترام می گذارد و طور ویژه از سرقت ادبی می پرهیزد.
15. ژورنالیست، به حریم خصوصی افراد احترام می گذارد و اسرار خصوص آنان را افشا نمی کند.
16. هویت رسانه ها باید شفاف باشد و از نام و ارزش های رسانه یی سوء استفاده نشود.
17. رسانه ها به اساس مسؤولیت اجتماعی به نشر و پخش برنامه های آموزشی می بپردازند.
18. اعلان ها و آگهی ها طوری ارائه شوند که جای هیچ شک و شبههء درمورد طبیعت حقیقی آنها وجود نداشته باشد.
19. اجراء و در نظر گرفتن مسؤولیت های اخلاقیی که در فرایند کار ژورنالیستیکی مطرح است به خود ژورنالیستان بر می گردد. این اصول نباید هیچ گونه زمینه یی را برای مداخلة دولت به وجود آورد.