حفیظ شریعتی سحر
نگاهی به مجموعه شعر حضرت عشق، اثر رازق فانی
حضرت عشق‌هفتمین مجموعه شعر "رازق فانی" مجموعه شعر حضرت عشق‌هفتمین مجموعه شعر "رازق فانی" است که از سوی انتشارات تاک منتشر شده است.
این مجموعه شعر ۶۸ صفحه‌یی دربرگیرنده ۲۵ شعر در قالب غزل، نیمایی و دوبیتی است که بیش‌تر مضامین آن اجتماعی است.
این مجموعه دربرگیرنده شعرهای منتشر ناشده‌ی زنده‌یاد رازق فانی است.
سپیدار تهی‌دست
رازق فانی در سال ۱۳۲۲ خورشیدی در گذر بارانه کابل به‌دنیا آمد. از دانشگاه کابل دانشنامه لیسانس گرفت و فوق لیسانس را در رشته‌ی اقتصاد سیاسی از یکی از دانشگاه‌های بلغارستان بدست آورد.
فانی با پایان یافتن درس‌هایش به کابل بازگشت و با شروع درگیریهای سیاسی و نظامی در کابل در سال ۱۹۹۰ به امریکا کوچید و در کالیفورنیا اقامت گزید. وی سرانجام در سال ۱۳۸۷ در همان‌جا بدرود حیات گفت و در غربت به خاک سپرده شد.
نفس‌های بلند ادبی
ارمغان جوانی(کابل،۱۳۴۴)؛ پیامبر باران (کابل،۱۳۶۵)؛ ابر و آفتاب (کالیفورنیا،۱۳۷۲)؛ شکست شب (کالیفورنیا، ۱۳۷۵)؛ دشت آیینه و تصویر(کالیفورنیا،۱۳۸۳)؛ و مجموعه‌ی پرتو خورشید بر دیوار که پس از وفات شاعر در سال ۲۰۰۷ منتشر شده است؛ نفس های بلند و کشیده‌ی ادبی فانی است که در قالب‌های غزل، نیمایی، رباعی، دوبیتی و... سروده شده‌اند.
هر چند که این بازی، دانم که خطر دارد
فانی از جمله شاعرانی بود که فضای تازه‌یی را در دهه شصت خورشیدی وارد شعر سنتی افغانستان کرد و در همین دهه، حتی زمانی که بسیاری از شاعران هم نسلش هنوز کلی‌نویس و شعارزده بودند و بیدل را باز‌نویسی می‌کردند، او غزل نو را و نوکلاسیک را به نیکویی سرود. شاعری که عشق را اعتراض کرد و رویکرد دیگر‌گونه به عشق و زنده گی داشت. «همه‌جا دکان رنگ است، همه رنگ می‌فروشد/ دل من به شیشه سوزد، همه سنگ می‌فروشد.» روندی که در مجموعه شعر حضرت عشق نیز ادامه یافته است.
از این رو در این مجموعه ما با شاعری روبه‌رو هستیم که به جریان تلخ و شیرین جهان پیرامون خود حساس است و با وسواس عجیبی وقایع اجتماعی و سیاسی جهان و وطنش را دنبال میکند.
حضور واژه‌هایی از جنس: مرغان آتشبار،کرکسان آهنین‌پر، انفجار، کشتار، جنگ، بمب، و مانند این‌ها دغدغه‌های اجتماعی فانی را در این مجموعه نشان می‌دهد. «کرکسان آهنین‌پر/ از کدامین جنگل آخر/ پر‌فشان بر آسمان پاکت آمد(حضرت عشق،۵۴)
و اما محتوایی که شاعر در این ظرف ادبی ریخته، مضمونی است که از یک‌سو ریشه در باورهای عرفانی، شرقی و اسلامی از نوع مولوی و بیدل‌گرایی دارد و از دیگر‌سو، بر آن است تا راز سرخوردگی و وارفته گی تاریخی، تلخی‌ها و مرارت‌های خود و پدرانش را، با ما در میان بگذارد. فانی روبه‌روی شما می‌نشیند و می‌گرید. اگرچند مخاطبانش همه اشک‌های جهان را ریخته‌اند.
اما با همه این‌ها شاعر ما به هستی و جهان عشق می‌ورزد و طبیعت و هستی را زنده گی میکند. از همه مهم‌تر، او نظاره‌گر نیست. نه آن‌که مانند خیلی‌ها که میان رسیدن و ناکامی، دومی را بر‌می‌گزینند، او رسیدن و تلاش را بر‌می‌گزیند. از این رو حضرت عشق او قصه‌ی عشق است و لذت زنده گی که بودن را بر خود دریغ نمی‌دارد تا در سایه‌ی مرگ بنشیند و برای زنده گی اشک بریزد. زیرا او شاعر رنج و زنده گی است.
حضرت عشق مجموعه‌یی است که خواننده حرفه‌یی شعر را مجذوب خود میکند. شاعر در این مجموعه به زبان عادی و ساده می‌سراید تا تصویرسازی‌هایش طبیعی‌تر و قابل‌درک‌تر باشد. هر چند که زبان شعر، تصویرسازی‌های شاعرانه‌اش و هم بازی‌های فرم و روایتی‌اش، آکنده از کنجکاوی برای رسیدن است که با غریبانه رفتن او متوقف شده‌اند.
غزل‌ها
غزل‌های فانی در این مجموعه پخته و نظام یافته‌اند. وی در این غزل‌ها به حدیث نفس‌هایی صادقانه می‌پردازد که می‌توان آن را لحظه‌هایی فارغ از قیل و قال مدرسه خواند. در غزل‌های فانی صداقتی خوابیده است که می‌توان آن را غزل معصومانه نامید.
شاعر در مجموعه حضرت عشق، در زبان و بیان به فضای ملموس و تغزلی ناب و طبیعت واقعی غزل نزدیک شده و تغزل غزل را سروده است. اگرچه در این غزل‌ها، بر پایه‌ی شرایط اجتماعی و رویکرد سیاسی و فرهنگی افغانستان و جهان افسوس و خشمش را در (حوالی فاجعه) رندانه بیان کرده است.
نیمایی‌ها
شعرهای نیمایی فانی فصیح، بلیغ، روان و زیباست که غالباً همه‌فهم است. بیش‌تر این نیمایی‌ها بر وجود انسان بودن و انسانیت استوار‌ند.
اهمیت دادن به تخیل و احساس و هیجان، دست یافتن به نوعی رهایی از قیود نیمایی تعریف شده، نرمش، انعطاف در موزون بودن شعرها از ویژگی‌های شعر نیمایی فانی است. در این متن، رؤیاهای شاعر واقعیت‌های تلخ و شیرین را بیان میکند که عنصر «مرگ و زنده گی» در پس پشت تک‌تک واژه‌های شاعرانه‌ی شاعر قدم می‌زند. لذا چشم‌انداز شعرهای نیمایی فانی را نیمه‌روشن و نیمه تاریک می‌توان یافت.
شناسنامه‌ی مجموعه
نام مجموعه شعر: حضرت عشق
سراینده: رازق فانی
ویراستار: عبدالشکور نظری
سال چاپ: ۱۳۹۰خورشیدی
ناشر:انتشارات تاک، کابل
نوبت چاپ: اول
تیراژ: ۱۰۰۰ نسخه