گزارشگر: آصف بره کی

نمایش “بوداهای بزرگ” درتورنتو

یکشنبه 11 فبروری فلم مستند “بوداهای بزرگ” ازساخته های “کریستیان فری “ به همکاری نویسنده، هنرمند و ژورنالیست افغان ۔ کانادایی نیلوفرپذیرا در شهر تورنتوری کانادا به نمایش گذاشته شد.
این فلم که درسالن “دی رویالThe Royal” واقع جادهء کالج” تورنتونمایش داده شد، تعداد زیادی از اتباع کانادایی و یکعده از اعضای مجتمع افغان ۔ کانادایی را به تماشا کشانیده بود.
پیش از نمایش فلم نیلوفر پذیرا کوتاه سخنرانی کرده پیرامون چگونگی برابرسازی زمینه های ساخت این فلم در چند محیط مختلف روشنی انداخت و گفت، ..”این فلم چنان که خواهید دید جدا از محیط مرکزی بامیان افغانستان شامل صحنه هایی است از کشورهای چین، قطر، فرانسه، کانادا و ایالات متحدهء امریکا که این همه نه تنها پرهزینه بل در شرايط دشوار نیازمند انجام مسافرتهای چند جانبه و دیگر اشکالاتی بوده است”.
 در یک نتیجه گیری عام از تماشای این فلم مستند میتوان گفت، که یکی از معتبرترین آثاری است که تاکنون بیشتربا دیدگاه های واقعبینانه تری از جوانب تخریب بوداهای ۱۵۰۰ساله افغانستان که نه تنها از میراثهای فرهنگی مردم افغانستان بل یکی از معتبرترین میراثهای فرهنگی جهان محسوب میشدند، تهیه شده است.
رویدادهای غم انگیز نابودی و از میان برداشتن هویت فرهنگی افغانستان که جز یک برنامهء از پیش برابر شدهء تعدادی از کشورهای منطقه و همجوار افغانستان بوده، با به قدرت رسیدن طالبان زیر نام بی توجهی جامعه جهانی به ویژه غرب نسبت به مصايب مردم افغانستان اوایل سال ۲۰۰۱میلادی به تخریب این دو پیکرهء بزرگ بودای بامیان انجامید.
این فلم یکی از نخستین کوششهای مثبت و خوشبینانه يی است که در آن دیدگاه های صاحبنظران افغان از جمله آقای طرزی باستانشناس شهیر و استاد یکی از دانشگاه های فرانسه به مثابه منابع دست اول به کار رفته و همچنان دارای جهات و جوانبی است که شامل کار دوباره سازی بوداهای تخریب شده و از سرگیری کاوشهای تازه در مورد کشف یکی از بزرگترین پیکره های بودای خوابیده مطابق متون قدیم مورخان و تذکره نویسان آیین بودایی در بامیان نیز میباشد.
سهم منابع ذهنی افغان با نظرداشت دیدگاه و سلیقهء حرفوی آقای فری در این فلم گواه از آن ست، اگر جامعهء درون و بویژه برونمرزی افغان دارای شخصیت های متخصص عرصه های گوناگون دانش و فن امروزی باشند، دیگر آرام آرام سرنوشت داشته های مادی و فرهنگی افغانستان به دست رژیم های خودکامه و یا عمال خارجی و داخلی آن ها تخریب و سرقت و قاچاق نخواهد شد و اگرهم چنین واقع شود، دیگر تنها ژورنالیستان، فلمساران و نویسنده گان و کارشناسان خارجی نخواهند بود که از این رویدادها داستانها، فلم ها ، اسطوره ها و برنامه های رادیویی و تلویزیونی بسازند و با دریغ این را هم باید گفت در حالی که بیشترموارد خود همین منابع در سی سال اخیرعامل مستقیم و یا غیرمستقیم وقوع این رویدادهای ناشاد فرهنگی سرزمین افغانستان نیز بوده اند.
بخش بعد از نمایش فلم به پرسش های تماشاچیان و علاقمندان حاضر مجلس بر این فلم اختصاص داشت که از سوی نیلوفرپذیرا همه جانبه پاسخ داده شد و در پایان نیلوفر پذیرا در حاشیهء اعلام برنامه های آینده یکی هم از آغاز جمع آوری هزینهء مالی ”فوند ریزینگ” برای انجمن زنان افغان به نام “دیانافوندیشن” یادآوری کرد که شامل برنامه های کمک به زنان درون افغانستان و یکی هم جلب کمک مالی برای به سر رسانیدن یک پروژهء آبرسانی در شهر بامیان میباشد.