10.02.2018
مرثیهٔ استاد عبدالرحمان پژواک در فوت برادر کهتر شان پوهاند فضل ربی پژواک
نسخهٔ خطی این شعر را به قلم استاد پژواک میتوانید زیر این لینک ببینید
او
هدیه بروح گوشۀ جگر و روان پاک برادر ارجمند و بدل پیوند من مبارز ملی فضل ربی پژواک
رضای الهی رضای من است
که من بنده و وی خدایی من است
ولی شکوه ها دارم از روزگار
که آنرا نداند بجز کردگار
چنان آفریده است ما را خدای
که از درد نالیم و گوییم وای
ندارم چو آرای گفتن که وای
خموشانه نالم :خدایا خدای!
***
مرا نیرویی یک پیام آرزوست
ز بخت سیه انتقام آرزوست
خدایا تویی داور مغتنم
به داد و درستی جهان منتظم
بده نیروی آنکه آوای من
به گیتی کند پخش غوغای من
کشم ناله ای از فشرده گلو:
"تفو بر تو ای چرخ گردون تفو"(۱)
***
ز کین فلک شکوه ها سر کنم
نکردم چو هرگز من ایدر کنم
به بافنده این گلیم سیاه
برم با تضرح به شکوئ پناه
که ای کردگاری که بخشنده ای
چه کردم که آنرا نه بخشيده ای
مرادم بجز این مناجات نیست
بجز داد قاضی ی حاجات نیست
***
چو بیچاره سازد ور‌‌ا چاره ساز
چه سود ار کند کس سر شکوه باز
همان به که هرگز ننالم دگر
چو دانم که در ناله نبود اثر
همان به خدا را نمازی کنم
به صبر و تسلی نیازی کنم
ندارد دگر چاره جز از شکیب
کند حادثه چون بر انسان نهیب
ولی درد دوری ز میهن کجا
کجا صبر ودرد دل من کجا؟!
حوادث مرا از وطن دور کرد
پس آنگاه بیمار و رنجور کرد
اگر خود قضا بود یا بخت بود
غم هجرانم از وطن سخت بود
پناهنده گشتم به ملک دگر
که شاید بیابم پناهی مگر
که با آنکه آن خاک اغیار بود
در آن تعبیه روح انصار بود
که هرچند اگر ملک اغیار هست
وطن گر نه، آنجا وطندار هست
ولی خود غلط بود پندار من
مرا راند زان خاک انصار من
تو دیدی ز نزد مهاجر کسی
شود بار دیگر مسافر کسی؟!
ازینگونه انصار نبود عجیب
کنند ار غریبی فزونتر غریب
پناهی گزیدم ز کشتار حرب(۲)
کنونم پناهنده در دارحرب(۳)
الهی الهی الهی الهی !
تو ما را یگانه پشتی وپناهی
چو بر ما کند ظلم و بیداد کس
نداریم غیر از تو فریادرس
***
حوادث بیاورد بر سر مرا
غم صد هزاران برادر مرا
نه تنها برادر هزاران خواهر
هزاران فرزند دلبند مادر
همه غازی و جانباز و شهید
همه سر فرازان سرمد سعید
مگر بس نبود اینهمه درد من
که بگرفت " فضل ربی" را ز من؟!
***
تو ای " فضل ربی" برادر مرا
به صد جان شرین برابر مرا
چو زادی ترا نام شد فضل رب
چو مردی سر انجام شد امر رب
برادر چو نامت نیکو زیستی
مپندار اندر دلم نیستی
برادر چو نام نیکو برده ای
نه پندارم هرگز که تو مرده ای
تویی زنده اندر دل روزگار
ز فضل رب ومدد پروردگار
حدیثی شنیدم ز دانایی راز
که جز از حقیقت بچیزی مناز
بجز از خدا کل شی هالک است
نه بر هستیئ خویشتن مالک است
درین حکم ایزد یکی حکمت است:
که بنده نه شایان هر قدرت است
چو هرکس بباید سرانجام مُرد
خهی آنکه مُرد و نکونام مُرد
تو رفتی ز ماتمسرای جهان
به عشرتسرای جنان جاودان
به جایکه فارغ ز هر ماتم است
در ان زندگی خندهٔ پیهم است
نه چون این جهان که دانای راز
حکیمی سخنور از آن گفت باز:
"شبی زار نالید ابر بهار
که این زندگی گریۀ پیهم است
درخشید برق سبکسیر و گفت
خطا کرده ای خندهٔ یکدم است" (۴)
تو رفتی و من مانده در این جهان
گرفتار رنج وغم خاکدان
نشاید که من بر تو گریم چنین
نباید ز حال تو باشم حزین
سزد گریه بر خود کنم زار زار
چو باران نیسان و ابر بهار
*********************************
عبدالرحمان پژواک
واشنگتن دی سی
قوس ۱۹۸۷
+
پینوشت ها:
(۱) فردوسی طوسی
(۲) حرب : جنگ
(۳) دارحرب : سرزمینی که در ان کافران حکمروا باشند
(۴) اقبال لاهوری