رسیدن: 27.12.2011 ؛ نشر : 28.12.2011
دستگير روشنيالی
د “ غويی هډوکي”
د ښاغلي کرگر د نوی ناول په هکله څو ټکی
د ښاغلی اکبر کرگر په ناول د “ غويی هډوکي” نه مسلکي تبصيره کوم او نه زه ډا ډول تبصيره کولاي شم. زه به هغه څه وليکم چي ما له دي ناوله زده کړي دي. دا ناول د يوځل په ځای په څو ځله لوستلو ارزي. دا ليکنه په افغانستان کي د يوه دوران، کوم چي هره لحظه يي تراژيدي وه، په کوم کي چي زور په ايديولوژي او ايديولوژي په زور تکيه کوله اوکوم چي د روان ناورين پيل بلل کيږي يو شمير زړه بوگنونکي په وينو ليکل شوي پيښي بيانوي.
د ښاغلی کرگر ليکنه په افغانستان کي د يوې واکمني هڅي بيانوي، کوم چي غواړي ټول د دوي په شان شي او هغوي، چي د دوي په شان نه دي او يا هم د بل ډول فکر او انديښني خاوندان دي بايد ورسره انقلابي چلند وشي، له مخي لري شي او ورک شي.
هو! ټول هغوي، روشنفکر، تجار، دکاندار، ښوونکی، شاگرد، مامور، افسر ، جنرال، ملا، نداف، ژورناست، ليکوال، هنرمند... ، چي د بل ډول فکرخاوندان دي.د ښاغلی کرگر ليکنه په افغانستان د يوه حالت واکمني بيانوي، په کوم کي چي هيڅوک مصؤن نه دي او هيڅوک نه پوهيږي چي د شپي او يا سبا به څه ورسره کېږې-“ فکر کوم زه در نه ولاړ شم”. ددي حالت په واکمني کي انسانانو په سبا او راتلونکي باور بايللی دي او په تيره بيا هغوي چي په “ ميلمستون” کي دي هره شپه د “ ميلمه پال” د راتگ انتظار باسي چي د مرگ په لور يي لارښوونه وکړي- “ کامل کاکا هر مازديگر سپين کالې اغوندي”ږ
دا ليکنه راښيي چي د يو شان کولو په واکمني کي انسان، انساني ارزښتونه څومره بي مفهومه کېږې. همدارنگه په دا ډول واکمنيو کي د انسان را نيول، بندي کول ، شکنجه ورکول او ژوند ور څخه اخستل څومره اسانه او جنايت او خيانت څومره ساده کېږې او ټول هغوي چي د واکمنو په شان نه دي جنايت کونکي او خاينان دي. په افغانستان کي يو په بل پسي لويي انساني غميزې له پخوا څخه د جوړ شويو اصولو په اساس د يو شان کولو د هڅو پايلې دي.
د ښاغلی کرگر ليکنه په “ ميلمستون” کي د ميلمنو په سر د “ ميلمه پال” د ځوړندې تورې تر څنگ د هغوي په سرونو په ټولنه کي د انسان ځورونکو واکمنو دودونو او اصولو ځوړنده توره هم يادوي- “ د موږ دخلکو ډير بد دستورونه دي. ديوې ښځې چي شپز مياشتي ميړه لادرکه وي، ژوندی مړی يي مالوم نه وي هغوي پري شريعت تطبيق کوي...”
په دي ليکنه کي د چا په ځای په چلندونو او رفتارونو تکيه کېږي او په راتلونکي کي د دا ډول چلندونو او رفتارونو د مخنيوی په منظور ضروري دي چي د چا په ځای ولې ته ځواب ورکړل شي او ددي ليکني په ويلوسره له ويونکو، په تيره بيا له ځوانو ويونکو سره هرومرو دا پوښتنې پيدا کېږې:- ولې داسي کيدل؟
- څه شی اوکومو اصولو دي ډول چلندونو او رفتارونو ته قانونيت ورکاوه؟