09.09.2017

زرغونه عبیدی

سخن از پیشگام شدن، پشتکار و اثبات توانایی یک زن معلول است

در مورد پروانه سما احمدی رییس انجمن اجتماعی زنان دارای  معلولیت

در مقایسه با معلولیت های ولادی، معلولیت های اکتسابی سرگذشت هایی اند که شخص مصاب را در وسط یک زنده گی نورمال غافلگیر و به بیرون از آن به سوی نامعلوم پرتاب میکنند. معلولیت های اکتسابی در نگاه اول و ساده  به معنای محدودیت و ختم خود ارادیت وظیفۀ عضو مصدوم است. با نگاه دقیق و عمیق، این تغیرات تحمیلی به معنای روبه رو شدن شخص مصدوم به آزمون بسیار مشکلتر در زنده گی، ساختن  و  یافتن دوبارۀ خودش و راه حل ها برای آغاز دوباره است.

تصور این که بر اثر یک جراحت جنگ و یا یک حادثۀ ترافیکی و امثال آن  دچار معلولیت شده، هرگز نخواهیم توانست وظایف نورمال دست، پا و یا سایر اعضای بدن را طور کامل و یا نیمه کامل انجام بدهیم، به مانند کابوس وحشتناک است. حالا هرگاه تصور کنیم که  روزی به خاطر یک شکایت عادی نزد داکتر میرویم و نتیجۀ معاینات ما را به نوع دیگر با خبر ختم زنده گی در حوالی این و یا آن ماه و سال و یا معلولیت یک و یا چند عضو غافلگیر کند،  ترس و رنج آگاهی از چنین سرنوشت آمدنی متفاوتتر از وقوعات ناگهانی خواهد بود.

سخن از پروانه سما احمدی رییس انجمن اجتماعی زنان دارای معلولیت است و این که چه گونه همچو یک تشخیص او را غافلگیر کرده، چه بر او گذشته و او چه گونه توانسته است کنترول زنده گی خود را به دست گرفته، برای خود و دیگران فرصت آفرین گردد.

پروانه سما احمدی در  شهر مزار شریف چشم به جهان گشوده است. در ختم سال دوم و آغاز سال سوم تحصیل در رشتۀ اقتصاد (دیپارتمنت پولی و مالی) در سال ۱۳۸۴ خورشیدی  (۲۰۰۵م) با تشخیص دیستروفی (ضعف تدریجی و کم قوت شدن پیشروندۀ عضلات هر دو پا ) روبه رو میگردد. این تشخیص باعث میشود تا او برای مدت یک سال ادامۀ تحصیل را به تعویق بیاندازد. بعد از این وقفه به همت خودش و کومک فامیل تحصیل را ادامه داده و موفقانه به پایان میرساند. در سال 2008 پیشرفت ضعف عضلات حرکت او را به حدی محدود میکند که وادار به استفاده از وسیلۀ کومک برای راه رفتن (واکر) در خانه و استفاده از ولچیر در بیرون از خانه میگردد.

محدودیت در حرکت باعث میشود تا پروانه برخلاف همصنفی هایش بیشتر وقت را در خانه سپری کند. با پایان موفقانهٔ تحصیل که پروانه  آن را با یک جهان آرزو آغاز کرده بود، او با درب های بسته رو به رو میشود. در افغانستان که در آن اکثریت زنان بدون مشکل جسم، با سد های  فراوان روبه رو  اند، تصور دشوارهایی که یک زن معلول با آن مواجه میشود،‌ چندان دشوار نیست.

" رنج از انسان انسانِ بزرگتر میسازد " و پروانه هم به سوی بزرگتر شدن میرود.   در یک روز خوب خدا، آموخته های ناشی از رنج و  ریاضت، پروانه را بزرگتر از ناامیدی و ترس ساخته و باعث میشود تا او بار انزوا و تسلیم را دور بیندازد. پروانه با دیپلوم داشتن تحصیلات عالی شدن در جستجوی کار میشود. و درب دفاتر زیادی را میکوبد. این مراجعات بیفایده مانده و پروانه هر بار با جواب  منفی و استدلال های غیر منطقی خسته و درمانده به خانه برمیگردد.

در خانه پروانه به مطالعه پناه میبرد. با  فیسبوک آشنا میشود و خود شروع به نوشتن دیدگاه هایش میکند. تشویق یک انسان خوب و با تجربه، یک حقوقدان کهنسال که در ساحۀ معلولیت آگاهی های تخصصی دارد باعث میشود تا او بیشتر به نوشتن تشویق شده و شروع به مقاله نویسی در مورد پرابلم های معلولیت در مورد اطفال و زنان بکند.

پروانه میکوشد تا بار دیگر به جمع بپیوندد و تصمیم میگیرد تا به محافل مختلف خانواده گی و اجتماعی برود. در چنین همایش ها او کمتر با استقبال و بیشتر با نگاه های تعجب گویای چرا و چه لازم  مواجه میشود-  کسانی حتا حضور او را ناخوشایند ، بدقدم  و سبب   بدرنگ شدن محفل می یابند. و اما، پروانه تسلیم نمیشود.

در سال 2014 خانم پروانه سما احمدی  با گآگاهی از تجلآگاهی از تجلیل روز معلولین در شهر مزار شریف، به امید آن که در آنجا بتواند سخنانش را به گوش ها برساند در محفل ظاهر میشود. هر چند که فرصت صحبت به او داده نمیشود و اما رفتن او اینبار خوشبختانه بیفایده نمیماند. در ختم محفل پروانه از چانس روبه رو شدن و همصحبتی با مسوول بازتوانی معلولین کمیته سویدن در شهر مزار شریف استفاده میکند. با وی در مورد هدف آمدنش صحبت میکند. مسوول این کمیته از عدم توجه گرداننده گان محفل  به خواست پروانه جهت سخنرانی متأثر شده و به وی وعدۀ همکاری میدهد.

در یک رقابت آزاد جهت انتخاب معلم سوادآموزی از میان زنان معلول که از جانب کمیتۀ سویدن دایر گردیده بود، خانم سما احمدی از میان 10 کاندید، برنده شده  و به حیث معلم سواد آموزی مقرر میگردد. با رفع  مشکل کاریابی که همراه با  ضرورت تماس بیشتر او با اجتماع و رفت و برگشت ها است،  خانم سما احمدی با مشکلات و چالش های زیاد اجتماعی برای معلولین در جامعه آشنا میشود.  با روبه رو شدن به این چالش ها پروانه فرصت آفرین شده و تصمیم میگیرد تا «انجمن اجتماعی زنان دارای معلولیت» را برای پشتیبانی از زنان دارای معلولیت ایجاد کند.

 به تاریخ  16سپتمبر 2015 به کومک و  پشتیبانی تخنیکی کمیته سویدن و اشتراک تعداد قابل توجهی از زنان دارای معلولیت مقیم شهر مزار شریف و ولسوالی های ولایت بلخ ، انتخابات برای گزینش رییس  انجمن اجتماعی زنان دارای معلولیت برگزار میشود. سه تن خود را نامزد میسازند. در نتیجهٔ‌ انتخابات  پروانه سما احمدی ، به حیث رییس انجمن زنان دارای معلولیت در ولایت بلخ انتخاب میگردد.

انجمن زنان دارای معلولیت اکنون یکی از نهادهای مدنی فعال و شناخته شده در این ولایت است. انجمن اکنون در کمیته داد خواهی کمیسیون مستقل حقوق بشر و در جلسه هماهنگی ولایت بلخ،‌عضویت دارد. انجمن برای آگاه سازی دختران معلول از حقوق شان در مکاتب دخترانه کارزاری را به راه انداخته است . انجمن همچنان زمینه شمول رایگان فارغان معلول مکاتب دخترانه به موسسات تحصیلات عالی و مسلکی را فراهم میسازد. معرفی و بازرایابی برای محصولات تولیدی زنان دارای معلولیت یکی دیگر از ابتکارات مهم انجمن به شمار میرود.

به این ترتیب پروانه سما احمدی نه تنها توانسته است تا در برابر دشواری هایی که در برابر خودش پس از معلولیت بروز کرده بودند، به مبارزه برخیزد و موفقیت هایی کسب کند، بل توانسته تا با نیروی اندیشه ، اراده ، ابتکار و پیگیری به دختران و زنان همسرنوشتش نیز برای چیره شدن بر سدها و دشواری ها کومک کند.

پروانه سما صمدی که با  دخترش  تنها زنده گی میکرد، اینک مرد زنده گی خود را یافته است. با ازدواج دوباره نام پروانه سما احمدی را اختیار و از یک خانوادۀ نیمه تمام گذاشته شده، بنیاد یک زنده گی خانواده گی  کامل و خوشبخت  را آباد کرده است.

خانم سما احمدی بزرگترین مشکل فعلی اش را  در بیرون از خانه عدم دسترسی  به اماکن  عمومی میداند- اماکن عمومی برای ورود با  ولچیر عیار نیستند و مانع فعالیت های او میگردند.

بزرگترین آرزو پروانه ختم جنگ است. ختم جنگ برای او به معنای از بین رفتن خطر معلولیت های بیشتر ناشی از جنگ میباشد. ختم جنگ برای او به معنای  تأمین صلح و امنیت است. صلح برای او نوید بخش  رسیدن مردم به آرامش و عدالت است. او آرزو دارد که عاطفۀ اجتماعی برای درک تفاهم بیدارتر گردد.  آرزو دارد تا تبعیضات جنسیتی از بین برود. کاریابی بر اساس رقابت مثبت و بدون پیشداروی امکانپذیر گردد. خانم سما احمدی  آرزو دارد تا معلولین زن  به حقوق انسانی و قانونی شان – به خصوص خدمات صحی، حق تعلیم و تحصیل، حق کار - دسترسی عملی داشته باشند. آرزوی بزرگ خانم پروانه سما احمدی این هم است که مثال خوبی برای سایر زنان معلول گردد.

انجمن زنان دارای معلولیت تا کنون با استفاده از امکانات محدود توانسته کارهای ارزنده یی را انجام بدهد. کار و فعالیت این انجمن  شایسته پشتیبانی است- به باور من  نه تنها در حرف ، ‌بل همچنان در عمل باید از این انجمن پشتیبانی کرد.  

خانم پروانه سما احمدی ، زنده گی ات همیشه پر بار و خوشبخت، اراده ات استوار، اندیشه ات آفتابی و اقبالت بلند باد!