حمید عبیدی

مدیر مسوول آسمایی

گزارش سال ۲۰۲۰ آسمایی

به مجمع عمومی کانون فرهنگی آسمایی

همکاران محترم،

اعضای کانون فرهنگی آسمایی

طوری که میدانید نخستین شمارهٔ ‌مجلهٔ‌ آسمایی در سال ۱۹۹۷ از چاپ بر آمد. با پیشرفت کار نشرات آسمایی، مجلهٔ اوست ویستلیشیز ژورنال به زبان آلمانی و ویبسایت های آسمایی به زبان های دری، ‌پشتو و آلمانی نیز شروع به نشرات کردند. در سالیان اخیر فعالیت آسمایی در فیسبوک با بخش های اختصاصی مباحثات سیاسی و اجتماعی، مسایل فرهنگی و مسایل زنان به راه افتاد.

نشرات آسمایی به حیث مجله چاپی تا سال ۲۰۰۵ ادامه یافت. شهرت،‌اعتبار و محبوبیت آسمایی تا این زمان در سطح بلندی قرار داشت. این موقعیت حاصل عوامل متعدد بود- از جمله: همکاران ورزیده و با اعتبار، خط و مشی نشراتی ملی و مترقی، کار پیگیر، موثر و صادقانه و قطع و صحافت خوب. یگانه عاملی که سبب شد تا نشرات آسمایی به صورت مجله چاپی متوقف گردد، همانا مسأله مالی بود. پس از برپایی نظام نو در افغانستان، آسمایی گرچه تا آخرین نسخه در داخل افغانستان به فروش میرفت و فروشنده گان حتا آن را دو چند و سه چند قیمت معینه میفروختند، و اما؛ پول فروش دوباره به حساب بانکی آسمایی انتقال داده نه میشد. کسانی که وظیفه پخش مجله در افغانستان را داشتند، بخش دوم کار را که انتقال دوباره عواید به حساب آسمایی بود، انجام نه میدادند. آن زمان و تا کنون یک شبکه موثر پخش مطبوعات وجود نه داشت و نه دارد.

از سوی دیگر تبارز رسانه های جمعی در داخل افغانستان با سرمایه های بزرگ و وسایل و تجهیزات مدرن و شمار کثیر کارمندان و به خصوص تلویزیون های افغانی، جلب اعلانات را که منبع عمدهٔ‌ دیگر تمویل آسمایی بود نیز خشکانید.

گرچه در ظاهر با سرازیر شدن کومک های بین المللی به افغانستان ناممکن نه بود تا برای ادامهٔ‌ نشرات آسمایی از منابعی کومک دریافت نمود و اما ما حاضر نه شدیم تا استقلال آسمایی را با هیچ نوع کومکی معاوضه نماییم.

همچنان قابل ذکر است که در سال های اخیر فعالیت رسانه های پیشتاز معمولاً شکل مولتی میدیا را کسب کرده است.

و بالاخره هم شبکه های اجتماعی که برای هر فرد امکان حضور و فعالیت مستقل را در انترنت مهیا میسازد، وبلاگ ها و وبسایت های کلاسیک را به حاشیه رانده است.

همچنان طوری که میدانیم پس از سقوط طالبان شمار بیشتر همکاران نامدار ،‌ پست ها و وظایف مهمی را عهده دار شدند که دیگر برای آن فرصت و امکان همکاری با آسمایی را باقی نه میگذاشت.

در سال اخیر توانایی خودم نیز به قدری کاهش یافته که دیگر نه میتوانم به صورت یک تنه نشرات آسمایی را مانند گذشته به صورت منظم ادامه بدهم.

همهٔ‌ این عوامل خواهی نه خواهی بر موقعیت آسمایی در خانوادهٔ ‌رسانه های افغانی تأثیرات خود را داشتند.

پورتال آسمایی که زمانی یکی از پیشتاز ترین رسانه های دیجیتال بود، در یک سال اخیر تنها ۸۰۰۰۰  خواننده و ۳۵۰۰۰۰ مراجعه داشت ؛ در حالی که در سال پار این ارقام تقریباً دوچند بود یعنی ۱۷۰۰۰۰ خواننده و بیش از نیم میلیون مراجعه بود. چند سال پیش این رقم به مراتب بالاتر بود.

و اما برخلاف شمار علاقه مندان آسمایی در فیسبوک رو به افزایش بوده است. وبسایت مدیر مسوول آسمایی در فیسبوک به طور عادی برای ۳۰۰هزار نفر قابل دسترس است که از جمله حدود شصت هزار تن از آنان به صورت منظم مشترک دریافت مطالب منتشره اند. مطالبی منتشره معمولاً‌ با واکنش های قابل توجه از پسند تا تبصره و به اشتراک گذاری به منظور پخش بیشتر،‌همراهی میشود. واکنش های یک ماه اخیر نزدیک به ۶۰ هزار مورد بوده است. البته در مراحلی میزان مخاطب ها و واکنش ها به مراتب بیشتر از این هم بوده است. به علت سکته گی در کار پورتال آسمایی در یک سال اخیر، صفحهٔ فیسبوک مدیر مسوول آسمایی نیز بیشتر شکل وبسایت فیسبوکی شخصی حمید عبیدی را کسب کرده است. این موقعیت فرصت آن را مساعد ساخته تا مطالب را از موقف شخصی خودم بنویسم که این سبب محبوبیت بیشتر سایت مذکور شده است. همچنان وبسایت «ناب» در فیسبوک  که همکار ما زرغونه عبیدی گرداننده گی آن را بر عهده دارد، مورد پسند بیش از ۷۵۰۰ تن قرار گرفته و شمار مشترکین نشرات آن نیز بیش از۸ هزار تن میباشد. نشرات آن معمولاً‌برای چند ده هزار تن قابل دسترس بود و برخی مطالب آن تا چند هزار واکنش داشته است.
در سال ۲۰۲۰ کانال یوتیوب آسمایی نیز تأسیس و فعال ساخته شده که در آن تا کنون نزدیک به ۲۰ عنوان ویدیو کلیپ منتشر گردیده که تا کنون ۴ هزار بازدید کننده داشته است. از جمله این بیست عنوان ۱۶ تولید آسمایی است.

به توجه به مراتب بالا، پیشنهاد مینمایم تا نشر مطالب تازه در وبسایت های آسمایی به صورت کامل متوقف گردد. تمام توانایی در ماه های بعدی روی این متمرکز ساخته شود تا آرشیف آسمایی و بخش های مختلف آن منظم تر گردد- طوری که در سالیان آینده مراجعین بتوانند مطالبی را که طی سالیان متمادی در پورتال آسمایی منتشر شده اند و شمار آن ها به هزاران عنوان میرسد، به ساه گی بیابند و مطالعه کنند.

در صورت وجود فرصت و امکانات همه شماره های مجلهٔ ‌آسمایی و اوست وستلیشز ژورنال باید دیجیتال ساخته شده و برای استفاده همه گانی در پورتال آسمایی گذاشته شده و یک یک کاپی آن ها به کتابخانه هایی که علاقه داشته باشند نیز فرستاده شود.

همچنان پیشنهاد میشود تا مجموعه آثار داستانی مرحوم استاد عبیدی که یک بخش آن ها از کلکسیون های روزنامه ها ،‌هفته نمه ها و مجلات دهه های۵۰ و ۶۰ افغانستان به دست آمده و تایپ شده و بخشی نیز ویرایش گردیده اند، برای چاپ آماده ساخته شود.

یک مجموعه از داستان های ارزنده، یک مجموعه از اشعار ارزنده و همچنان یک مجموعه از مقالات و نقد های قبلاً‌ منتشره در آسمایی را نیز میتوان به صورت مجموعه های جداگانه منتشر ساخت.
در حدود ده کلکسیون مجلهٔ‌ آسمایی برای ارسال به کتابخانه های مهم افغانستان نیز موجود اند که باید طریق سهل انتقال آن ها را یافت.

برای انجام همهٔ‌این کار ها به گمانم مناسب خواهد بود تا یک سال را مدنظر گرفت و در پایان سال ۲۰۲۱ در مورد تعدیل موقف کانون فرهنگی آسمایی تصمیم نهایی را گرفت.
همکاران عزیز، به خاطر تنگی وقت امسال گزارش را در حد ممکن به صورت کوتاه ارایه کردم. البته در صورتی که پرسش هایی موجود باشند،‌ طبعاً حاضر خواهم بود به آن ها در حد فهم و توان پاسخ بدهم.

در پایان میخواهم از همکاری یکایک شما و نیز همه همکاران قلمی آسمایی در درازای این دو و نیم دهه کار آسمایی ابراز امتنان بنمایم.

حمید عبیدی

مدیر مسوول و گردانندهٔ نشرات آسمایی


۱۹ دسمبر سال ۲۰۲۰


شهر مونشنگلادباخ آلمان