10.12.2019
گفت و شنود به ارتباط
گفته های اخیر آقای حلیم تنویر
گفت و شنود به ارتباط گفته های اخیر آقای حلیم تنویر
سیهلا اصغری : مطمینا سخنان اخير آقای حليم تنوير را که در يک سيمينار ارایه کرد، شنيده ايد. شما گفته های وی را چه گونه ارزیابی میکنید؟
حمید عبیدی : اگر آن را با نرمترین کلمات ارزیابی کنم در این صورت باید بگویم که او در کمال نابخردی سخن گفته است- به خصوص در آن بخش که در این دو روز نقل زبان ها شده است.
در آن بخش، مسأله تنها روی گزینش و چیدمان کلمات نیست- مسأله روی یک طرز تفکر بسیار بدوی، خشن و ضد همه اصول و موازین حقوق بشری است. مهم نیست که کسی بگوید : اگر من قدرت داشته باشم همه دختران قوم الف را به قوم بی خواهم داد و یا بگوید اگر من قدرت داشته باشم همه دختران قوم بی و یا جیم و یا... را به قوم الف یا قوم ت و یا ... خواهم داد. اصل مسأله آن است که در این طرز تفکر کسی که قدرت دارد مختار است تا از هر شیوه و ابزاری کار بگیرد و به هر قیمتی به هدف خود دست یابد - ولو این که خلاف حیثیت و کرامت انسانی و حقوق و آزادی های بشری و با زیرپا کردن خشن و حتا ضد انسانی آن ها هم باشد. خوب فهمیدن این که زن در این گفته ها در حد وسیله و حتا شی تقلیل یافته نیز چندان دشوار نیست.
سیهلا اصغری : سخنان اخیر آقای حلیم تنویر که سابقه‌ی عضویت حزب اسلامی را دارد، میتواند نظر اندیشمندان پشتون جامعه‌ی ما باشد؟
حمید عبیدی : در این مورد باید از خود اندیشمندان پشتون بپرسید.
من شخصاً خود را از نظر هویتی انسان زاده شده در افغانستان و لذا افغان و شهروند افغانستان تعریف میکنم.
و اما، من در هیچ جایی از هیچ هموطن پشتو زبانی مطلبی در پشتیبانی از این گفته های آقای تنویر نه دیده و نه خوانده ام.
سیهلا اصغری : آیا سخنان اخیر آقای حلیم تنویر زمینه‌ساز موج تازه‌ی پشتون‌ستیزی نه شده است؟
آقای حلیم تنویر گرچه خود روشن نوشته که پشتون نیست و اما یک عده میکوشند که حتماً وی را پشتون معرفی کنند تا سخنان وی را دستاویزی برای حمله و اهانت به پشتون ها قرار بدهند.
از نظر من این که آقای حلیم تنویر به کدام تبار تعلق دارد و یا نه دارد هیچ مهم نیست- مسوولیت این که کسی چه میگوید و چه میکند، بر عهدهٔ خود آن فرد است و نه تباری که وی از آن برخاسته و یا هم به آن منسوب است.
سیهلا اصغری : چه کسانی از چنین گفتنی‌ها به نظر شما استفاده میکنند و سود آن به کی می‌رسد و زیان آن چیست؟
حمید عبیدی : چنین افکار و گفته های نابخردانه در شرایط پیچیده و متشنج کنونی مثل آتش و باروت و بنزین و بم است برای تخریب روندهای سازنده و امید بخش و برای خلق تشنج و ستیز و نفرت تباری و تقویت گرایش های مخرب.
چنین افکار و گفته های نابخردانه میتواند در برابر روند دولتسازی و ملت گرایی بدگمانی هایی را ایجاد کنند.
در این میان باید گفت که ملت سازی یک نیاز حیاتی تاریخی است. و اما ملت سازی قوم محور از طریق ادغام همه در یک هویت تباری واحد، گرچه در قرون گذشته در مواردی در اروپا و جاهای دیگر با سبعیت تمام عملی شده است و اما، در جهان معاصر دست زدن به چنین روشی نه مجاز است، نه مفید و نه هم ممکن. حتا در آن کشورهای اروپایی که ملت سازی بر پایه همگون سازی صورت گرفته است، امروز ناهمگونی های تباری، زبانی و فرهنگی به علل متعدد دوباره متبارز میشوند.
امروز وقتی سخن از ملت مدرن به میان می آید بیشتر منظور جامعهٔ شهروند محور است – جامعه یی که شهروندانش صرف نظر از تعلقات تباری ، زبانی ، فرهنگی، عقیدتی، جنسیتی و جنسی، اعضای برابر و تام الحقوق جامعه به شمارمیروند.
همچنان مفکورهٔ دولتسازی مدرن با طرز تفکر عقبمانده و استبدادی آقای حلیم تنویر هیچ مناسبتی نه دارد. دولت توانا در مفهوم امروزی آن نه دولت همه کاره است و نه هم دولت تحمیلگر ارادهٔ زمامدار بر مردم. دولت توانا در مفهوم امروزی آن دولت تأمین کنندهٔ حاکمیت قانون، پاسدار منافع همه گانی و ارایه کننده خدمات ضروری و مورد نیاز و مطالبه جامعه است.
ایکاش همه کسانی که سخنان آقای حلیم تنویر را انتقاد میکنند، بخردانه سخن میگفتند. و اما، متأسفانه چنین نیست و یک عده همانند خود آقای حلیم تنویر در کمال نابخردی مصروف سوواستفاده از نابخردی آقای تنویر اند.
چنین افکار و گفته ها و اصلاً هیچ گونه افکار و گفته های نابخردانهٔ برای افغانستان و جامعهٔ‌افغانی جز زیان هیچ سودی نه دارد- صرف نظر از این که کی آن را بگوید.